Chuyển đổi số đã trở thành một xu thế tất yếu trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin. Trong những năm gần đây, khái niệm này không chỉ xuất hiện trong các doanh nghiệp lớn mà còn ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực khác nhau trong xã hội. Có thể khẳng định, chuyển đổi số có vai trò rất quan trọng trong việc dẫn dắt nền kinh tế.
Đầu tiên, chuyển đổi số là việc tích hợp công nghệ số vào tất cả các lĩnh vực trong hoạt động của một tổ chức, làm thay đổi cách thức hoạt động và cung cấp giá trị cho khách hàng. Điều này không chỉ đơn thuần là việc áp dụng công nghệ mới, mà còn yêu cầu các tổ chức phải thay đổi tư duy, quy trình làm việc và cách thức tương tác với khách hàng. Khi các doanh nghiệp áp dụng chuyển đổi số, họ có khả năng tối ưu hóa quy trình sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh doanh và cải thiện trải nghiệm khách hàng.
Theo Báo cáo Kinh tế số 2024 (Digital Economy Report 2024) do Hội nghị Liên Hợp quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD) tổng hợp dữ liệu từ hơn 200 quốc gia cho biết, khoảng 60% doanh nghiệp nhỏ và vừa đã áp dụng các giải pháp kỹ thuật số vào quy trình kinh doanh, tăng 15% so với năm 2022. Đây là đòn bẩy nâng tổng giá trị giao dịch thương mại điện tử toàn cầu năm 2024 ước đạt 6,3 nghìn tỷ USD, tăng 17% so với năm 2023.
Công nghệ số đang ngày càng khẳng định vai trò trụ cột ở mỗi quốc gia, trở thành công cụ đắc lực hỗ trợ phát triển kinh tế – xã hội. Đối với các doanh nghiệp, số hóa hoạt động sản xuất – kinh doanh là một trong những ưu tiên hàng đầu để bắt nhịp xu thế toàn cầu, tăng sức cạnh tranh trên thị trường.
Có thể thấy ở một vài lĩnh vực như: Trong lĩnh vực bán lẻ, các đơn vị kinh doanh đã ứng dụng công nghệ số nhằm nâng cao trải nghiệm cho khách hàng, nổi bật là việc đa dạng hóa phương thức thanh toán như quét mã QR, ví điện tử, app chi tiêu – tích điểm, v.v.
Ở lĩnh vực y tế, từ thời điểm đại dịch covid-19, công nghệ số đã thể hiện tầm quan trọng trong việc chẩn đoán – khám bệnh từ xa. Những tiến bộ về công nghệ, kỹ thuật số là yếu tố then chốt cho sự phát triển của ngành y với hàng loạt hạng mục như: Hồ sơ bệnh án điện tử, Cổng thông tin tiêm chủng, Bảo hiểm y tế và thanh toán trực tuyến, v.v.
Chuyển đổi số góp phần thay đổi diện mạo ngành F&B, từ khâu cung ứng nguyên liệu, các đơn vị sản xuất đã dán mã QR để khách hàng có thể truy xuất nguồn gốc; kho bảo quản được quản lý, vận hành bởi ứng dụng chuyên biệt, tiết kiệm nguồn nhân lực, thời gian, tài chính; ngay cả khâu chế biến cũng được thử nghiệm trí tuệ nhân tạo (AI) giúp giảm bớt thời gian điều chế – sản xuất, hạn chế việc nếm thử đồ ăn.
Các lĩnh vực khác như Ngân hàng, Giải trí, Bảo hiểm, Hàng không… cũng không nằm ngoài xu hướng. Minh chứng là hàng loạt doanh nghiệp đã kết hợp với nhà cung cấp giải pháp công nghệ để số hóa tiện ích – dịch vụ chăm sóc khách hàng. Đặc biệt, trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, bất kỳ doanh nghiệp nào cũng chuyển hướng đẩy mạnh bán hàng thông qua các nền tảng số như mạng xã hội, sàn thương mại điện tử, đánh dấu sự bùng nổ mua sắm trực tuyến.
Một trong những lợi ích nổi bật của chuyển đổi số là khả năng thu thập và phân tích dữ liệu lớn. Các doanh nghiệp có thể khai thác thông tin từ nhiều nguồn khác nhau để đưa ra quyết định chính xác hơn. Ngoài ra, chuyển đổi số còn giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu suất. Thay vì áp dụng những phương pháp truyền thống với chi phí cao, việc chuyển sang các hệ thống tự động hóa và số hóa giúp giảm thiểu sai sót, rút ngắn thời gian sản xuất và tăng cường năng suất.
Một khía cạnh khác của chuyển đổi số là tăng cường khả năng kết nối giữa các bên liên quan trong chuỗi cung ứng. Công nghệ Blockchain, Internet of Things (IoT) và trí tuệ nhân tạo (AI) đã thay đổi cách mà các tổ chức tương tác với nhau và với khách hàng. Ví dụ, trong ngành logistics, việc sử dụng IoT cho phép theo dõi tình trạng hàng hóa theo thời gian thực, giúp các công ty dễ dàng quản lý tồn kho và giảm thiểu chi phí vận chuyển.
Tại Việt Nam, các doanh nghiệp tích cực chuyển đổi số, đưa tỷ trọng kinh tế số năm 2024 ước đạt 18,3% GDP, tốc độ tăng trưởng vượt 20%/năm, cao gấp 3 lần tốc độ tăng trưởng GDP, nhanh nhất Đông Nam Á. Thương mại điện tử bán lẻ đạt doanh thu 25 tỷ USD, tăng khoảng 20%. Việt Nam thuộc top 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử hàng đầu thế giới. Tốc độ tăng trưởng thanh toán không dùng tiền mặt hàng năm tăng hơn 50%, dẫn đầu Đông Nam Á.
Chuyển đổi số là một xu thế tất yếu để dẫn dắt nền kinh tế trong bối cảnh công nghệ ngày càng phát triển. Nó không chỉ mang lại nhiều lợi ích như tăng hiệu quả sản xuất, tiết kiệm chi phí mà còn đặt ra nhiều thách thức cần phải vượt qua. Để đạt được thành công trong việc chuyển đổi số, các tổ chức cần có chiến lược rõ ràng, đầu tư vào công nghệ và con người, cùng với đó là nâng cao năng lực bảo mật. Với sự chuyển mình mạnh mẽ của nền kinh tế số, tương lai sẽ đầy hứa hẹn cho những doanh nghiệp dám thay đổi và thích nghi.
Hữu Rin/ Ban Phóng viên – Chuyên đề
