Trong xã hội hiện đại, quảng cáo đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối sản phẩm, dịch vụ với người tiêu dùng. Giữa vô vàn thông tin, lời giới thiệu từ người nổi tiếng, những người có sức ảnh hưởng lớn trong cộng đồng, thường có sức hút đặc biệt. Tuy nhiên, khi người nổi tiếng quảng cáo một cách thiếu trách nhiệm, thậm chí bất chấp sự thật để bán hàng, hậu quả mà người tiêu dùng phải gánh chịu là không hề nhỏ.
Thực trạng quảng cáo bất chấp của người nổi tiếng
Hiện nay, không khó để bắt gặp những quảng cáo sản phẩm, dịch vụ có sự góp mặt của người nổi tiếng trên các phương tiện truyền thông. Từ thực phẩm chức năng, mỹ phẩm đến các sản phẩm gia dụng, đâu đâu cũng thấy gương mặt quen thuộc của các ngôi sao, MC, diễn viên, ca sĩ. Vấn đề nằm ở chỗ, không phải tất cả những người nổi tiếng này đều có đủ kiến thức, kinh nghiệm để đánh giá chất lượng sản phẩm. Nhiều người chỉ đơn thuần nhận lời quảng cáo vì lợi nhuận, bất chấp việc sản phẩm đó có thực sự tốt hay không, có phù hợp với người tiêu dùng hay không.
Điển hình như trường hợp MC Thanh Vân Hugo, BTV Quang Minh quảng cáo cho một sản phẩm tăng chiều cao. Những quảng cáo này đã gây ra nhiều tranh cãi trong dư luận, bởi lẽ, công dụng của sản phẩm chưa được kiểm chứng rõ ràng, có thể gây hiểu lầm cho người tiêu dùng.
Hậu quả người tiêu dùng gánh chịu
Quảng cáo sai sự thật, quảng cáo quá mức về công dụng sản phẩm của người nổi tiếng có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho người tiêu dùng. Đầu tiên, chúng ta cần nói đến là kinh tế, bởi người tiêu dùng tin vào lời quảng cáo, mua sản phẩm với giá cao nhưng không nhận được hiệu quả như mong đợi. Trong nhiều trường hợp, sản phẩm kém chất lượng còn gây ảnh hưởng đến sức khỏe, khiến người tiêu dùng phải tốn thêm chi phí khám chữa bệnh.
Thiệt hại đến sức khỏe cũng là điều quan trọng. Nhiều sản phẩm chức năng, mỹ phẩm không rõ nguồn gốc, chứa các chất độc hại, khi sử dụng có thể gây dị ứng, ngộ độc, thậm chí gây ra các bệnh mãn tính nguy hiểm.
Từ 2 yếu tối tiền bạc và sức khỏe đó, đã dẫn đến sự mất niềm tin của người tiêu dùng. Khi bị lừa dối, người tiêu dùng mất niềm tin vào quảng cáo, vào người nổi tiếng và cả những sản phẩm, dịch vụ chân chính khác. Điều này gây ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường, làm giảm sức mua và gây khó khăn cho các doanh nghiệp làm ăn uy tín.
Một vấn đề cần nhắc đến nữa đó là gánh nặng tâm lý; việc mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng không chỉ gây thiệt hại về vật chất mà còn gây ra những tổn thương về tinh thần cho người tiêu dùng. Họ cảm thấy thất vọng, bực bội, thậm chí mất niềm tin vào cuộc sống.
Để có cái nhìn khách quan hơn về vấn đề này, chúng tôi đã thực hiện một cuộc phỏng vấn nhỏ với một số người tiêu dùng. Chị Nguyễn Thị Lan, 33 tuổi, TP. Thủ Đức, TP. HCM: “Tôi từng mua một loại kem trị nám do một diễn viên nổi tiếng quảng cáo, nhưng dùng mãi không thấy hiệu quả, thậm chí da còn bị kích ứng. Từ đó tôi không còn tin vào quảng cáo của người nổi tiếng nữa.”
Anh Trần Văn Nam, 40 tuổi, TP.HCM: “Tôi thấy nhiều người nổi tiếng quảng cáo thực phẩm chức năng như thần dược, chữa được bách bệnh. Tôi nghĩ họ nên cẩn trọng hơn, vì lời nói của họ có sức ảnh hưởng lớn đến người khác.”
Cô Lê Thị Vân, 60 tuổi, TP. Thủ Đức: “Tôi thấy quảng cáo bây giờ nhiều khi nói quá sự thật, làm người già như chúng tôi dễ tin theo. Mong rằng các cơ quan chức năng sẽ kiểm soát chặt chẽ hơn để bảo vệ người tiêu dùng.”
Cần giải quyết triệt để vấn đề
Để giải quyết vấn đề quảng cáo bất chấp của người nổi tiếng, cần có sự phối hợp đồng bộ từ nhiều phía. Đầu tiên, cần nâng cao ý thức trách nhiệm của người nổi tiếng: Người nổi tiếng cần nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm của mình đối với cộng đồng. Trước khi nhận lời quảng cáo, cần tìm hiểu kỹ về sản phẩm, dịch vụ, đảm bảo rằng sản phẩm đó an toàn, chất lượng và phù hợp với người tiêu dùng.
Tăng cường kiểm soát, xử lý vi phạm; các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động quảng cáo, xử lý nghiêm các trường hợp quảng cáo sai sự thật, quảng cáo quá mức, gây ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng.
Người tiêu dùng cũng cần tỉnh táo, cảnh giác trước những lời quảng cáo hấp dẫn, không nên tin tưởng tuyệt đối vào người nổi tiếng. Hãy tìm hiểu kỹ thông tin về sản phẩm, dịch vụ, tham khảo ý kiến của những người có kinh nghiệm trước khi quyết định mua hàng.
Hoàn thiện hệ thống pháp luật, cần có những quy định pháp luật cụ thể, rõ ràng về trách nhiệm của người nổi tiếng trong hoạt động quảng cáo. Đồng thời, cần có cơ chế bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng hiệu quả, giúp họ dễ dàng khiếu nại, đòi bồi thường khi bị thiệt hại do quảng cáo sai sự thật.
Quảng cáo là một phần không thể thiếu của nền kinh tế thị trường, nhưng quảng cáo cần phải trung thực, khách quan và có trách nhiệm. Khi người nổi tiếng quảng cáo bất chấp, chỉ vì lợi nhuận mà bỏ qua đạo đức nghề nghiệp, hậu quả mà người tiêu dùng phải gánh chịu là rất lớn. Để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, cần có sự chung tay của cả cộng đồng, từ người nổi tiếng, cơ quan quản lý đến người tiêu dùng. Chỉ khi đó, thị trường quảng cáo mới trở nên lành mạnh, minh bạch và góp phần vào sự phát triển bền vững của xã hội.
Chí Nguyện/ Ban Phóng viên – Chuyên đề