Sống trong các căn trọ nhỏ đang trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống đô thị hiện đại, đặc biệt là đối với giới trẻ và những người lao động di cư đến các thành phố lớn. Không gian hạn chế, thiếu thốn, cùng với điều kiện thời tiết khắc nghiệt khiến cuộc sống sinh hoạt hàng ngày trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Qua lăng kính của mồ hôi, quạt máy và những đêm “lăn qua, trở lại” trong căn trọ nhỏ, chúng ta có thể hiểu rõ hơn về đời sống của những người trẻ, những người thu nhập thấp, thách thức họ gặp phải cũng như cách họ thích nghi với thực tại.
Khi nắng nóng tác động đến tinh thần
Chịu đựng cái nóng là điều rất quen thuộc với những ai từng sống trong các căn trọ nhỏ giữa thành phố – nơi mà cái nóng, tiếng quạt máy và sự thao thức trở thành bạn đồng hành mỗi đêm.
Cái nóng bắt đầu phủ lên thành phố từ đầu tháng tháng 3, khi nắng như trút lửa và những cơn gió chẳng buồn thổi. Trong những con hẻm nhỏ tại TP. Thủ Đức, nơi có hàng trăm dãy trọ nằm san sát, không khó để bắt gặp hình ảnh những người lao động nằm trằn trọc giữa đêm. Một chiếc quạt máy là thứ duy nhất níu giữ chút hơi mát cho căn phòng chỉ rộng vỏn vẹn từ 10 – 15m2.
Chị Hồng -38 tuổi, công nhân may chia sẻ: “Mỗi ngày làm 10 tiếng, tối về chỉ mong ngủ một giấc cho ngon, mà nóng quá không ngủ nổi. Cứ nằm trở qua trở lại tới gần sáng.”
Không điều hòa, những tấm xốp cách nhiệt hay la phông không cách nhiệt, những căn trọ như “lò bánh mì” giữa đêm khiến giấc ngủ trở thành một thứ xa xỉ. Nhưng với mức lương chưa đến 10 triệu đồng mỗi tháng, nhiều người như chị Hồng vẫn phải chấp nhận – vì rẻ, vì gần chỗ làm, và vì… không còn lựa chọn nào khác. Nếu mua điều hòa, có thể trả góp từng tháng, nếu muốn mua vẫn sẽ mua được, nhưng với giá điện mà các chủ trọ cho thuê quy định, thì với một máy điều hòa, tiền điện có khi sẽ cao hơn tiền phòng hàng tháng. Nên là thôi, đành chịu đựng cho qua hết mùa nóng nắng gắt này.
Điều này dẫn đến một sự tồn tại mâu thuẫn, họ muốn cải thiện điều kiện sống nhưng lại không thể vì chi phí quá cao. Thay vào đó, họ tìm kiếm các phương pháp khác để đối phó với cái nóng. Một số người chọn mua quạt điện, nhưng quạt không thể giúp giảm nhiệt độ không khí như điều hòa. Hơn nữa, quạt chỉ tạo ra luồng gió, không làm tăng độ ẩm trong không khí. Luồng gió đem theo cái nóng phả vào người còn khó chịu bứt rứt hơn rất nhiều. Nhiều xóm trọ được xây dựng chật chội, không có đủ không gian xanh hay hệ thống thông gió tốt. Điều này càng làm cho không khí trở nên bí bách, ngột ngạt trong những ngày oi bức.
Cảm giác bị giam cầm trong một không gian chật chội, oi ả có thể dẫn đến cảm giác chán nản, thiếu động lực. Tinh thần của con người có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng, họ dễ rơi vào tình trạng stress và trầm cảm.
Là một nhân viên dọn vệ sinh tại một bệnh viện, chị Mai, 35 tuổi, vừa mới trở về căn phòng trọ của mình sau một ngày dài làm việc. Vừa đóng cửa phòng lại, chị kéo chiếc quạt đứng gần giường, cố gắng tạo ra chút gió mát cho căn phòng nóng bức. Nhưng dường như mọi thứ đều vô ích. Không khí vẫn ngột ngạt, nặng nề.
“Thật sự là không ngủ được. Đêm nào cũng vậy, cái nóng nó hành hạ đến nỗi phải lăn qua, trở lại suốt cả đêm,” chị Mai nói trong khi cố gắng xoay người để tìm một tư thế dễ chịu hơn trên chiếc nệm mỏng trải dưới nền nhà. “Quạt không đủ mát, điều hòa thì không có, tiền đâu mà dùng đến mấy thứ đó.”
Chị Mai chia sẻ, vào những đêm hè oi ả, chị và những người lao động như mình chỉ có thể tìm cách “xoay xở” với chiếc quạt nhỏ, mở cửa phòng cho gió từ bên ngoài lùa vào, nhưng không hề dễ dàng khi xung quanh các khu trọ đều thiếu không gian mở, lại bị bao quanh bởi những ngôi nhà cao tầng.
Cái nóng không chỉ ảnh hưởng đến giấc ngủ của chị mà còn khiến công việc của chị trở nên nặng nề hơn vào sáng hôm sau. Không có nơi nào để tránh cái nóng, không có điều kiện nghỉ ngơi đúng nghĩa, mọi thứ dường như đẩy chị vào một vòng xoáy mệt mỏi không bao giờ có hồi kết.
Giấc ngủ không trọn vẹn
Đối với anh Chinh, 38 tuổi, một công nhân, những đêm không thể ngủ là điều quá quen thuộc với anh. “Đêm nào tôi cũng phải nằm lăn qua, trở lại không biết bao nhiêu lần để tìm chút không gian mát mẻ. Nhưng phòng trọ chỉ có một chiếc quạt, không khí nóng bức, chẳng có chút gió từ ngoài vào,” anh Chinh chia sẻ, vẻ mặt đầy mệt mỏi.
Anh Hoàng không phải là trường hợp cá biệt. Trong khu trọ này, đâu đâu cũng có những câu chuyện tương tự. Những người lao động như anh, dù làm việc cật lực từ sáng đến tối, nhưng mỗi khi về đến nhà lại phải đối mặt với cái nóng ngột ngạt, thiếu thốn tiện nghi. Với họ, giấc ngủ không phải là sự nghỉ ngơi, mà là một cuộc chiến với cái nóng, sự mệt mỏi, và đôi khi là cảm giác bất lực.
“Mình là công nhân, thu nhập không nhiều. Những thứ mình có chỉ đủ để sống qua ngày, không dư dả để nghĩ đến chuyện nâng cấp cuộc sống,” chị Thảo nói, giọng đầy chán nản nhưng vẫn giữ vững niềm tin. “Còn trẻ, còn sức, mình sẽ cố gắng làm việc. Hy vọng một ngày nào đó, mình sẽ có một căn nhà đúng nghĩa, không còn phải chịu đựng cái nóng như thế này.”
Có một điều mà chúng ta không thể không nhận ra, đó là những người lao động sống trong các khu trọ nhỏ này không bao giờ từ bỏ. Dù cuộc sống thiếu thốn, dù giấc ngủ là một thứ xa xỉ, nhưng họ vẫn kiên trì từng ngày. Họ làm việc vất vả không chỉ để nuôi sống bản thân mà còn để dành dụm, hỗ trợ gia đình. Những đêm “lăn qua trở lại” không ngủ được vì nóng, họ lại càng suy nghĩ về ước mơ mà mình đã theo đuổi bấy lâu nay.
Cuộc sống trong các khu trọ của người lao động thu nhập thấp không chỉ là những đêm “lăn qua, trở lại” vì nóng bức. Đó là những giờ phút vất vả, những khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày, và những giấc mơ chưa thành hiện thực. Nhưng trong tất cả những thử thách đó, người lao động vẫn tiếp tục bám trụ. Vì họ tin rằng, một ngày nào đó, những nỗ lực của mình sẽ được đền đáp. Họ không chỉ đối mặt với cái nóng của mùa hè, mà còn chiến đấu với cái nghèo, với những giới hạn của cuộc sống, và với chính bản thân để tiến về phía trước.
Những căn phòng trọ nhỏ bé này, tuy đầy khó khăn, nhưng cũng chứa đựng niềm hy vọng, sự kiên trì và sức mạnh không ngừng nghỉ của những con người bình dị đang âm thầm tạo dựng tương lai.
Đức Dần/ Ban Phóng viên – Chuyên đề
