Những năm gần đây, phong trào trekking, leo núi, khám phá rừng sâu trở thành một xu hướng được nhiều bạn trẻ theo đuổi. Những bức ảnh check-in giữa đại ngàn, khoảnh khắc chạm tay lên đỉnh núi, hay trải nghiệm một mình băng qua cánh rừng nguyên sinh… đã thổi bùng ngọn lửa đam mê chinh phục. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của xu hướng này là hàng loạt câu chuyện đau lòng, nhắc nhở chúng ta rằng đam mê có thể là động lực, nhưng an toàn mới phải là đích đến cuối cùng.
Những bài học đầy đau xót
Đầu tháng 8/2025, thông tin về một thanh niên trẻ mất tích khi leo núi Hoàng Ngưu Sơn (Khánh Hòa) một mình khiến dư luận xôn xao. Sau sáu ngày tìm kiếm trong rừng sâu hiểm trở, lực lượng cứu hộ đã phát hiện thi thể nạn nhân bên dưới một vách đá, cách chân núi khoảng 5 km.
Hoàng Ngưu Sơn không phải ngọn núi cao nhất Việt Nam, nhưng địa hình phức tạp, nhiều dốc đá dựng đứng, rừng rậm dày đặc và thời tiết thay đổi bất thường. Việc leo một mình, thiếu thiết bị định vị và không thông báo lộ trình là những yếu tố khiến tai nạn trở nên nghiêm trọng và việc cứu hộ gặp khó khăn. Trường hợp này không phải cá biệt, mà là hồi chuông báo động về sự thiếu chuẩn bị của nhiều bạn trẻ khi chọn cách chinh phục thiên nhiên.
Vụ việc để lại nỗi xót xa không chỉ cho gia đình, bạn bè, mà còn là lời cảnh tỉnh cho cộng đồng mê leo núi khám phá, phải đảm bảo tuyệt đối an toàn, đừng bao giờ chủ quan.
Cũng trong thời gian gần đây, một nam thanh niên khám phá rừng Cúc Phương một mình, trong quá trình khám phá hang động cũng gặp sự cố và điều đáng tiếc đã xảy ra.
Những câu chuyện này cho thấy, nếu thiếu kỹ năng, thiết bị hỗ trợ và tinh thần bình tĩnh, hậu quả có thể trở nên nghiêm trọng. Thiên nhiên đẹp đẽ, nhưng cũng đầy bất trắc; sự an toàn chỉ đến khi con người có đủ kiến thức và chuẩn bị để đối diện.
Đam mê nhưng cần có kỹ năng, cần được dẫn dắt bởi kiến thức
Không thể phủ nhận đam mê chinh phục núi rừng mang lại nhiều giá trị tích cực. Đó là cách để mọi người rèn luyện thể chất, vượt qua giới hạn bản thân, gắn kết với thiên nhiên và nuôi dưỡng tinh thần bền bỉ. Nhưng đam mê, nếu không đi kèm hiểu biết và trách nhiệm, rất dễ biến thành liều lĩnh.
Thiên nhiên không chiều lòng con người. Cơn mưa rừng bất chợt, con dốc đá trơn trượt, bóng tối bao phủ khi đêm xuống, tất cả đều có thể trở thành thử thách vượt ngoài dự liệu. Một chiếc điện thoại hết pin, một chai nước cạn giữa hành trình, hay việc đi một mình mà không thông báo với ai… đều có thể biến chuyến phiêu lưu thành thảm kịch. Vì vậy, đam mê cần được dẫn dắt bởi kiến thức, kỹ năng và sự tỉnh táo.
Để giảm thiểu rủi ro, những nguyên tắc cơ bản sau cần được tuân thủ tuyệt đối trong mỗi chuyến đi, đó là không bao giờ đi một mình, dồng đội không chỉ là người chia sẻ hành trình, mà còn là nguồn hỗ trợ quý giá khi khẩn cấp.
Cần nghiên cứu kỹ địa hình và thời tiết, trước khi có ý định chinh phục một ngọn núi nào đó, chúng ta cần tìm hiểu trước bản đồ, điểm dừng, khu vực nguy hiểm, đồng thời tránh leo núi trong mùa mưa bão. Cần chuẩ bị đầy đủ thiết bị la bàn, bản đồ, GPS, đèn pin, còi cứu sinh, dao gấp, bật lửa, bộ sơ cứu y tế… là những vật dụng bắt buộc.
Dù chỉ leo núi trong ngày, nhưng việc mang đủ nước và thực phẩm là điều rất cần thiết, bởi thực tế đã có không ít những trường hợp tai nạn xảy ra vì kiệt sức hoặc mất nước.
Thông báo lộ trình cho người thân hoặc lực lượng chức năng, điều này giúp rút ngắn thời gian ứng cứu nếu xảy ra sự cố. Và khi có vấn đề gì xảy ra, việc giữ bình tĩnh khi gặp rủi ro là kỹ năng cần có, không nên hoảng loạn, điều này sẽ đưa ra những việc làm nguy hiểm hơn cho bản thân.
Những nguyên tắc tưởng chừng đơn giản ấy lại chính là ranh giới mong manh giữa an toàn và nguy hiểm. Chuẩn bị kỹ lưỡng không làm mất đi tính phiêu lưu, mà ngược lại, khiến hành trình trở nên ý nghĩa và bền vững hơn.
Mỗi vụ tai nạn leo núi không chỉ gây mất mát cho gia đình nạn nhân, mà còn tiêu tốn nguồn lực xã hội cho công tác tìm kiếm, cứu hộ. Lực lượng cứu hộ phải dầm mưa dãi nắng, đối mặt hiểm nguy để tìm kiếm trong rừng sâu, một công việc vừa gian khổ, vừa nguy hiểm. Chính vì vậy, lựa chọn an toàn cho bản thân cũng là cách thể hiện trách nhiệm với cộng đồng.
Bên cạnh đó, các hội nhóm trekking, câu lạc bộ leo núi, và những người đi trước cần đóng vai trò định hướng, chia sẻ kinh nghiệm, khuyến cáo những rủi ro và trang bị kỹ năng cho người mới. Chỉ khi cả cộng đồng cùng nhau xây dựng văn hóa trekking an toàn, phong trào này mới phát triển bền vững.
Khám phá núi rừng là hành trình tìm về sự nguyên sơ, chạm vào vẻ đẹp mà đô thị không có. Nhưng giá trị của mỗi chuyến đi không nằm ở sự liều lĩnh hay khoảnh khắc bất chấp nguy hiểm, mà nằm ở việc ta có thể quay trở về an toàn, kể lại hành trình với niềm tự hào chứ không phải trong nước mắt.
Vụ việc tại Hoàng Ngưu Sơn và rừng Cúc Phương là hai mất mát đau đớn. Hai sự kiện ấy, đặt cạnh nhau, đã tạo nên một thông điệp chung, đam mê là động lực để ta bước đi, nhưng chỉ khi an toàn được đảm bảo, hành trình ấy mới thực sự trọn vẹn.
Trọng Chinh/ Ban PV – Chuyên đề
