Tết Đoan Ngọ, hay còn gọi là Tết giết sâu bọ, là một trong những ngày lễ truyền thống quan trọng của Việt Nam. Dù xã hội ngày càng phát triển và hội nhập, giới trẻ Việt vẫn giữ gìn và trân trọng những giá trị văn hóa tốt đẹp của ngày lễ này.
Tết Đoan Ngọ diễn ra vào ngày mùng 5/5 âm lịch, thời điểm giao mùa giữa tiết trời xuân và hạ. Theo quan niệm dân gian, đây là thời điểm sâu bọ phát triển mạnh mẽ, gây hại cho mùa màng. Do đó, Tết Đoan Ngọ mang ý nghĩa diệt trừ sâu bọ, bảo vệ mùa màng và cầu mong một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Ngoài ra, Tết Đoan Ngọ còn là dịp để người dân cúng bái tổ tiên, cầu mong sức khỏe và bình an cho gia đình.
Trong xã hội truyền thống, Tết Đoan Ngọ được tổ chức với nhiều nghi lễ và phong tục đặc sắc. Vào ngày này, người dân thường thức dậy sớm, ăn các món ăn có tính hàn như cơm rượu, trái cây, bánh ú tro để diệt trừ sâu bọ trong cơ thể. Cơm rượu là món ăn đặc trưng của Tết Đoan Ngọ, được làm từ gạo nếp lên men, có vị ngọt cay nồng, giúp kích thích tiêu hóa và làm ấm cơ thể. Bánh ú tro được làm từ gạo nếp ngâm nước tro, có màu vàng óng, vị dẻo thơm, thường được ăn kèm với đường hoặc mật mía. Ngoài ra, người dân còn có tục lệ hái lá thuốc vào buổi sáng sớm để chữa bệnh, tắm lá mùi để xua đuổi tà khí, và đeo bùa trừ tà cho trẻ em.
Ngày nay, dù cuộc sống hiện đại có nhiều thay đổi, Tết Đoan Ngọ vẫn được giới trẻ Việt Nam đón nhận và gìn giữ. Tuy nhiên, cách thức tổ chức và ý nghĩa của ngày lễ đã có những sự điều chỉnh để phù hợp với nhịp sống hiện đại. Thay vì chỉ tập trung vào các nghi lễ truyền thống, giới trẻ ngày nay có xu hướng tìm hiểu sâu hơn về ý nghĩa văn hóa của Tết Đoan Ngọ, đồng thời sáng tạo ra những cách thức mới để thể hiện sự trân trọng đối với ngày lễ này.
Một trong những cách mà giới trẻ thể hiện sự quan tâm đến Tết Đoan Ngọ là thông qua mạng xã hội. Trên các trang mạng xã hội như Facebook, Instagram, TikTok, giới trẻ chia sẻ những hình ảnh, video về các món ăn truyền thống của Tết Đoan Ngọ, các hoạt động vui chơi giải trí, và những câu chuyện ý nghĩa về ngày lễ này. Điều này không chỉ giúp lan tỏa thông điệp về Tết Đoan Ngọ đến với nhiều người hơn, mà còn tạo ra một không gian để mọi người cùng nhau chia sẻ, học hỏi và trân trọng những giá trị văn hóa truyền thống.
Ngoài ra, giới trẻ còn tham gia vào các hoạt động cộng đồng để quảng bá và gìn giữ Tết Đoan Ngọ. Nhiều bạn trẻ đã tổ chức các buổi workshop, talkshow về Tết Đoan Ngọ, chia sẻ kiến thức về lịch sử, ý nghĩa và các phong tục tập quán của ngày lễ này. Các bạn cũng tổ chức các hoạt động trải nghiệm làm bánh ú tro, nấu cơm rượu, hái lá thuốc để giúp mọi người hiểu rõ hơn về những nét đẹp văn hóa của Tết Đoan Ngọ.
Một số bạn trẻ còn sáng tạo ra những sản phẩm mang đậm dấu ấn của Tết Đoan Ngọ, như tranh vẽ, đồ thủ công mỹ nghệ, quần áo, phụ kiện có hình ảnh liên quan đến ngày lễ này. Những sản phẩm này không chỉ mang tính thẩm mỹ cao, mà còn góp phần quảng bá văn hóa Việt Nam đến với bạn bè quốc tế.
Lý do tại sao giới trẻ ngày nay vẫn nhớ về Tết Đoan Ngọ có thể được giải thích bằng nhiều yếu tố. Thứ nhất, Tết Đoan Ngọ là một phần quan trọng của văn hóa Việt Nam, được truyền từ đời này sang đời khác. Từ khi còn nhỏ, trẻ em đã được nghe kể về những câu chuyện liên quan đến Tết Đoan Ngọ, được tham gia vào các hoạt động vui chơi, cúng bái trong ngày lễ này. Điều này giúp hình thành trong tâm trí của trẻ em một tình cảm gắn bó đặc biệt với Tết Đoan Ngọ.
Thứ hai, trong bối cảnh xã hội hiện đại, khi mà nhiều giá trị văn hóa truyền thống đang bị mai một, giới trẻ có xu hướng tìm về cội nguồn, tìm kiếm những giá trị văn hóa đích thực của dân tộc. Tết Đoan Ngọ là một trong những giá trị văn hóa đó, mang trong mình những ý nghĩa sâu sắc về lòng biết ơn đối với tổ tiên, sự gắn kết cộng đồng, và sự hài hòa giữa con người với thiên nhiên.
Thứ ba, Tết Đoan Ngọ là dịp để mọi người trong gia đình sum họp, quây quần bên nhau, chia sẻ những niềm vui, nỗi buồn trong cuộc sống. Trong xã hội hiện đại, khi mà cuộc sống ngày càng bận rộn, con người có ít thời gian dành cho gia đình, thì Tết Đoan Ngọ càng trở nên quan trọng hơn, là cơ hội để mọi người vun đắp tình cảm gia đình, tạo ra những kỷ niệm đáng nhớ.
Tết Đoan Ngọ là một ngày lễ truyền thống quan trọng của Việt Nam, mang trong mình những giá trị văn hóa tốt đẹp. Dù xã hội ngày càng phát triển, giới trẻ Việt Nam vẫn giữ gìn và trân trọng những giá trị này. Thông qua các hoạt động trên mạng xã hội, các hoạt động cộng đồng, và các sản phẩm sáng tạo, giới trẻ đã góp phần quảng bá và gìn giữ Tết Đoan Ngọ, giúp ngày lễ này tiếp tục sống mãi trong lòng người Việt Nam. Việc giới trẻ nhớ về và gìn giữ Tết Đoan Ngọ không chỉ là việc bảo tồn một nét đẹp văn hóa truyền thống, mà còn là sự khẳng định bản sắc dân tộc, là niềm tự hào về những giá trị văn hóa của Việt Nam.
Văn Tú/ Ban Phóng viên – Chuyên đề
