Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang trải qua những biến động phức tạp, Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng này. Tình hình dịch bệnh, các cuộc khủng hoảng kinh tế trên thế giới và rủi ro từ thị trường đã tác động trực tiếp đến hoạt động của doanh nghiệp. Hệ quả là ngày càng nhiều doanh nghiệp rơi vào tình trạng điêu đứng và phải xin giải thể.
Theo Tổng cục Thống kê, trong tháng 1/2025 cả nước có 52.800 doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng kinh doanh có thời hạn, tăng 20,2% so với cùng kỳ năm trước. Ngoài ra có gần 3.500 doanh nghiệp ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể, 2.021 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể. Số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường là 58.300, tăng 8,1% so với cùng kỳ năm trước.
Có nhiều nguyên nhân phức tạp gây ra tình trạng doanh nghiệp điêu đứng. Đầu tiên, đại dịch COVID-19 năm 2021 đã làm cho hàng triệu doanh nghiệp khó khăn, “lay lắt” đến tận bây giờ và “gồng” không nổi, phải tạm ngừng hoạt động. Nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa, vốn đã phải đương đầu với khó khăn tài chính, đã không thể chịu đựng thêm áp lực khi doanh thu giảm mạnh.
Sự cạnh tranh khốc liệt trong từng ngành nghề cũng là một lý do. Nhiều doanh nghiệp không bắt kịp được với xu hướng đổi mới công nghệ và thị trường, dẫn đến việc mất dần thị phần và doanh thu. Tâm lý tiêu dùng cũng bị ảnh hưởng, khi người tiêu dùng ngày càng khó tính hơn, yêu cầu về chất lượng sản phẩm gia tăng.
Cuối cùng, một số doanh nghiệp thiếu quản lý chuyên nghiệp, dẫn đến sai lầm trong việc đầu tư và phát triển. Việc không có kế hoạch kinh doanh rõ ràng, không phân tích thị trường chính xác cũng khiến cho doanh nghiệp dễ dàng đánh mất cơ hội cạnh tranh.
Tình trạng doanh nghiệp giải thể không chỉ ảnh hưởng đến số lượng doanh nghiệp mà còn có tác động lớn đến nền kinh tế. Đầu tiên, khi doanh nghiệp giải thể, hàng triệu người lao động mất việc làm. Hệ quả là sức tiêu dùng của người dân cũng giảm mạnh, ảnh hưởng đến sự phục hồi kinh tế.
Thứ hai, doanh nghiệp giải thể dẫn đến việc giảm sút vốn đầu tư vào thị trường. Khi những doanh nghiệp yếu kém rút lui khỏi thị trường, các nhà đầu tư có thể e dè hơn khi bỏ tiền vào các lĩnh vực tương tự. Điều này tạo ra một vòng xoáy tiêu cực, khiến cho sự phục hồi kinh tế trở nên khó khăn hơn.
Cuối cùng, sự gia tăng doanh nghiệp xin giải thể có thể làm giảm lòng tin của người dân vào nền kinh tế. Khi người tiêu dùng mất niềm tin, họ không chỉ ngừng chi tiêu mà còn có thể tìm kiếm những sản phẩm và dịch vụ từ các nguồn khác, làm tăng tình trạng nhập khẩu và giảm bớt nhu cầu nội địa.
Để khắc phục tình trạng doanh nghiệp điêu đứng, cần một loạt các giải pháp cụ thể. Trước hết, chính phủ cần tăng cường hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Điều này có thể được thực hiện thông qua các chương trình vay ưu đãi, giảm thuế hoặc miễn một số loại phí.
Thứ hai, cần có các chính sách khuyến khích doanh nghiệp đổi mới công nghệ và nghiên cứu thị trường. Việc đầu tư vào công nghệ có thể giúp doanh nghiệp cải thiện năng suất và chất lượng sản phẩm, từ đó nâng cao khả năng cạnh tranh.
Ngoài ra, các tổ chức đào tạo và phát triển nghề nghiệp cũng cần tăng cường hoạt động của mình để giúp người lao động có thể chuyển đổi giữa các ngành nghề. Điều này sẽ tăng cường khả năng thích ứng của người lao động với môi trường kinh tế thay đổi.
Cuối cùng, việc đạt được một môi trường kinh doanh minh bạch và công bằng cũng rất cần thiết. Chính phủ cần giảm bớt thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp trong việc xin giấy phép và thực hiện các hoạt động kinh doanh.
Tình trạng doanh nghiệp điêu đứng xin giải thể ngày càng đông là một vấn đề nghiêm trọng đang ảnh hưởng đến nền kinh tế Việt Nam. Nguyên nhân của tình trạng này rất đa dạng, từ tác động của đại dịch đến sự thiếu hụt năng lực cạnh tranh. Tác động của nó không chỉ dừng lại ở sự giảm sút của doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng đến thị trường lao động và lòng tin của người tiêu dùng. Để khắc phục tình trạng này, cần có sự phối hợp giữa các bên liên quan, từ chính phủ đến doanh nghiệp và người lao động, để tìm ra giải pháp tốt nhất cho sự phục hồi và phát triển bền vững trong tương lai.
Lê Hiệp/ Ban Phóng viên – Chuyên đề
